Karpal tünel sendromu, el bileğinde bulunan dar bir kanal (karpal tünel) içinden geçen median sinirin sıkışmasıyla ortaya çıkan ve el/başparmakta uyuşma, karıncalanma, ağrı ve güçsüzlük ile seyreden bir nörolojik durumdur.
Karpal Tünel Sendromu Neden Olur?
Tünel içindeki basıncın artması sonucunda median sinirin fonksiyonu bozulur. Yaygın nedenler ve risk faktörleri:
- Tekrarlayan el ve el bileği hareketleri (klavye-fare kullanımı, el aletleri, tekrarlayan el işleri).
- Hamilelik ve hormonal değişiklikler.
- Diyabet, tiroid hastalıkları, romatoid artrit gibi sistemik hastalıklar.
- Obezite, ödem ve böbrek yetmezliği gibi durumlar.
- Kırık, eklemlerde dejenerasyon veya bilek içi yapısal değişiklikler.
Karpal Tünel Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
- Başparmak, işaret ve orta parmakta uyuşma veya karıncalanma (özellikle gece artar).
- Eşyaları tutarken güçsüzlük, düşürme eğilimi.
- Bilekte ve elde ağrı; bazen önkola yayılan ağrı.
- Gece uykudan uyanma ihtiyacı ve el sallama ile rahatlama hissi.
- Not: Şikayetler zamanla ilerlerse; tedavi gecikirse parmaklarda ve el kaslarında (tenar kaslar) erimeye bağlı kalıcı güç kaybı olur.
Tanısı Nasıl Koyulur?
- Hasta öyküsü ve fizik muayene: Semptomların niteliği, gece artışı, tekrarlayan iş yükü varlığı önemlidir.
- Klinik testler: Tinel işareti ve Phalen testi gibi basit muayene bulguları değerlidir.
- EMG: Median sinir iletim hızını ölçer; tanıda altın standarttır.
- Ultrason: Karpal tünel içindeki sinir çapı ve çevre dokuların değerlendirilmesinde yardımcıdır.
Karpal tünel sendromundan korunma yolları nelerdir?
Bu hastalıktan korunmak için alınan şu önlemler etkilidir:
- El ve Bilek Pozisyonuna Dikkat Edin: Özellikle bilgisayar kullanırken ellerinizi uygun pozisyonda tutmaya çalışın ve bileğinizi aşırı bükmekten kaçının.
- Düzenli Mola Verin: Uzun süreli tekrar eden hareketler yapıyorsanız (klavye kullanımı, yazı yazma gibi), düzenli aralıklarla el ve bileğinizi dinlendirin.
- Ergonomik Ekipman Kullanın: Klavye, fare ve iş ekipmanlarınızın ergonomik olmasına dikkat edin. Ayrıca, el bilek desteği olan bir klavye pedi kullanabilirsiniz.
- Egzersiz Yapın: El ve bilek kaslarını güçlendiren ve esnekliği artıran egzersizler yaparak karpal tünel üzerindeki baskıyı azaltabilirsiniz.
- Ağır Yüklerden Kaçının: El bileğine aşırı yük bindirecek hareketlerden veya aktivitelerden kaçının.
- Sağlıklı Bir Yaşam Tarzı Sürdürün: Fazla kilo ve bazı sağlık sorunları (örneğin diyabet) karpal tünel sendromu riskini arttırır. Dengeli beslenme ve düzenli egzersiz bu riskleri azaltır.
Bu önlemler, el ve bilek sağlığını korumak için etkili adımlardır. Şikayetleriniz başlamadan önce bu alışkanlıkları edinmek önemlidir.
Karpal Tünel Sendromu Tedavisi Nasıldır?
Tedavi, sendromun şiddetine bağlı olarak değişir:
- Fizik Tedavi: Sinir üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik egzersizler.
- Cerrahi Müdahale: İleri vakalarda karpal tüneli genişletmek için yapılan ameliyat şarttır. Cerrahi genellikle başarılı sonuçlar verir ve sinir üzerindeki baskıyı kalıcı olarak giderir. Hastaların ameliyatı için genellikle lokal anestezi tek başına yeterlidir. Ameliyat olan hastalar aynı gün veya en geç 1 gün sonra taburcu olurlar.
Hastalar Tarafından Sık Sorulan Sorular
Karpal Tünel Sendromu Riskli Mi?
Erken teşhis edilip tedavi edilmezse, karpal tünel sendromu el kaslarında zayıflığa ve kalıcı sinir hasarına neden olur. Ancak erken dönemde tedaviyle genellikle ciddi bir risk oluşturmaz.
Karpal Tünel Sendromu Stresten Olur Mu?
Stres doğrudan karpal tünel sendromuna neden olmaz, ancak vücutta kas gerginliğini arttırarak belirtileri şiddetlendirebilir.
Karpal Tünel Sendromuna Hangi Doktor Bakar?
Bu hastalık için ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurabilirsiniz.
Karpal Tünel Sendromu Kendiliğinden Geçer Mi?
Karpal tünel sendromu genellikle kendiliğinden geçmez. Hastalığın şiddeti arttıkça kalıcı olma ihtimali artar.
Karpal Tünel Ameliyatı Zor Mu? Ameliyat Sonrası Ne Zaman İyileşirim?
Bu işlem genellikle lokal anestezi ile yapılan kısa süreli ve düşük riskli bir işlemdir. Ameliyat sonrası 3 hafta içinde günlük aktivitelere dönülür, ancak tam iyileşme 2-3 ayı bulabilir. Doktorunuzun önerdiği egzersizleri yapmak iyileşme sürecini hızlandırır.
Doç. Dr. Aybars Kıvrak’ın konu ile alakalı medyadaki demeçleri
- https://www.takvim.com.tr/saglik/elde-uyusma-ve-karincalanma-varsa-dikkat-karpal-tunel-sendromunun-habercisi-olabilir-5928791
Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Diğer bilgilendirme yazıları için tıklayınız.
En son güncelleme 24 Aralık 2025 Doç.Dr.Aybars Kıvrak