Parmak ucunda yürüme nedir?

Parmak ucunda yürüme, çocukların ayak tabanlarını yere tam olarak basmadan, sadece parmak uçlarında yürümesiyle tanımlanan bir durumdur. Yürümeye yeni başlayan çocuklarda bu durum oldukça yaygın olup, genellikle geçici bir alışkanlık olarak ortaya çıkar. Çocukların motor becerilerini ve dengelerini geliştirdiği ilk yıllarda, parmak ucunda yürüme genellikle doğal bir süreçtir. Ancak 2 yaşından sonra da devam ediyorsa, altında yatan bir sorunun varlığı mutlaka değerlendirilmelidir.

Bu yürüyüş şekli, 2 yaşın altındaki çocuklarda sık görülmesine rağmen, çocuk büyüdükçe kaybolması beklenir. Altta yatan herhangi bir sağlık sorunu yoksa, bu durum çocuğun gelişimsel sürecinin bir parçasıdır. Öte yandan, bazı durumlarda parmak ucunda yürüme, nörolojik, ortopedik veya gelişimsel bir bozukluğun belirtisidir.

Parmak ucunda yürüme oldukça yaygın bir durumdur ve her çocuğun gelişimsel özelliklerine göre farklılık gösterebilir. Araştırmalara göre, normal gelişim gösteren 5-6 yaşlarındaki çocukların yaklaşık %2’sinde parmak ucunda yürüme devam etmektedir. Gelişimsel bozuklukları veya gecikmeleri olan çocuklarda ise bu oran %41’e kadar çıkmaktadır. Özellikle otizm spektrum bozukluğu gibi durumlarda parmak ucunda yürüme daha sık karşılaşılan bir davranıştır.

Parmak ucunda yürüme davranışı devam eden çocuklar, detaylı bir değerlendirme ile uzman bir hekim tarafından incelenmelidir. Özellikle kas-iskelet sistemi, nörolojik gelişim ve genel motor beceriler açısından yapılan bir değerlendirme, parmak ucunda yürümenin altta yatan sebebini anlamada kritik rol oynar.

Sonuç olarak, parmak ucunda yürüme genellikle geçici ve zararsız bir durum olsa da, 2 yaşından sonra devam eden veya çocuğun hareket kabiliyetini etkileyen vakalarda, bu durumu göz ardı etmemek ve bir uzmana danışmak gerekir. Erken teşhis, olası bir sağlık sorununun tespit edilmesinde ve tedavi sürecinde büyük önem taşır.

Parmak ucunda yürümenin en sık nedenleri nelerdir ?

• Alışkanlık (İdiyopatik Parmak Ucunda Yürüme): Altta yatan bir hastalık olmaksızın tamamen alışkanlık sonucu ortaya çıkar.
• Nörolojik Problemler: Serebral palsi gibi durumlarda kas tonusunun artışı nedeniyle parmak ucunda yürüme mümkündür. Kas hastalıkları da bir diğer nörolojik sebeptir.
• Kısa Aşil Tendonu: Aşil tendonunun kısalığı, ayak tabanının yere tam temasını engeller.
• Otizm Spektrum Bozukluğu: Parmak ucunda yürüme otizmli bireylerde sık görülen bir davranış örüntüsüdür.
• Duyusal Entegrasyon Problemleri: Çocuğun ayağını yere koyduğunda hissettiği uyaranlara aşırı tepki vermesi parmak ucunda yürümesine neden olur.

Parmak ucunda yürümenin tanısı nasıl konulur ? 

Bu patolojinin tanısı koyulurken detaylı bir hikaye alımı ve fizik muayene büyük önem taşır.

• Aile Hikayesi ve Gelişimsel Geçmiş: Parmak ucunda yürümenin başlangıç yaşı, diğer aile bireylerinde benzer bir durumun varlığı ve çocuğun motor gelişimi hastalığın teşhisinde önemlidir.
• Fiziksel Muayene: Kas gerginliği, aşil tendon uzunluğu ve yürüme şekli tanı koymadan çok önemlidir.
• Gerekli Görülürse Tetkikler: Nörolojik bir durumdan şüpheleniliyorsa EMG veya MR gibi ileri görüntüleme yöntemleri gerekir.

Parmak ucunda yürüme tedavisi nedir? 

Hastalığın tedavisi altta yatan hastalığa bağlı olarak değişir. Otizm veya nörolojik bir hastalık gibi kompleks bir patoloji söz konusuysa, pediatrik nörolog veya çocuk gelişim uzmanlarıyla işbirliği gerekir. Bu gibi durumlar da multidisipliner yaklaşım gerekmektedir. Bunun yanı sıra nispeten daha basit durumlar söz konusu ise aşağıdaki tedavi yöntemleri öncelikle tercih edilir.

• Fizyoterapi: Kasların esnekliğini ve gücünü artırmaya yönelik egzersizler uygulanır.
• Aşil Tendon Germe Egzersizleri: Özellikle kısa aşil tendonu olan çocuklar için gereklidir.
• Alçı veya Ortez Uygulamaları: Kasların esnetilmesi ve doğru yürüyüş alışkanlığının kazandırılması için özel cihazlar kullanılabilir.
• Cerrahi Müdahale: Diğer tedavilere yanıt alınamayan durumlarda, aşil tendonu uzatma ameliyatı yapılır. İleri vakalarda sıklıkla cerrahi müdahele gerekmektedir.

Ailelere Öneriler

Parmak ucunda yürüme ailelerin dikkat etmesi gereken bazı önemli durumlar vardır:

• Erken Müdahale Önemlidir: Parmak ucunda yürüme fark edildiği anda bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurun.
• Ev Egzersizlerini Uygulayın: Çocuğunuzun doktoru veya fizyoterapisti tarafından verilen egzersizleri düzenli olarak yaptırın.
• Gelişimsel Sorunlara Karşı Duyarlı Olun: Eğer çocuğunuzda başka gelişimsel belirtiler de gözlemleniyorsa mutlaka doktorunuza danışın.
• Sabırlı Olun: Tedavi süreçleri zaman alabilir, çocuğunuzun motivasyonunu artırıcı davranışlar sergileyin.

Sık Sorulan Sorular

Otizmde Parmak Ucunda Yürüme Sık mı Görülür?

Evet, otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda parmak ucunda yürüme daha sık gözlemlenir. Bunun nedeni, bu çocukların duyusal hassasiyetlerinin artmış olması veya motor becerilerdeki farklılıklardır.

Parmak Ucunda Yürüme İçin Evde Hangi Egzersizler Yapılabilir?

• Aşil tendonunu esnetmek için ayak parmaklarını yukarı doğru çekme egzersizleri.
• Topuk üzerine basarak yürüme pratikleri.
• Merdiven basamağında aşil germe hareketleri.
  Egzersizleri bir uzmandan öğrenip doğru şekilde uygulamak önemlidir.

Parmak Ucunda Yürüme Ameliyatı Riskli mi?

Ameliyatlar, deneyimli ortopedistler tarafından yapıldığında genellikle güvenlidir. Ancak her cerrahi müdahale gibi enfeksiyon, kanama veya iyileşme sürecinde yavaşlık gibi riskler taşır.

Parmak Ucunda Yürüme Ameliyatı Sonrası Ne Zaman Normal Hayata Dönerim?

Ameliyat sonrası iyileşme süreci hastanın yaşına, cerrahinin türüne ve rehabilitasyon programına bağlıdır. Ameliyat sonrası hemen hasta yürür ve ayağında alçı ile günlük hayatına devam eder. Genellikle 4-6 hafta içinde günlük aktivitelere tam dönüş sağlanır.

Doç. Dr. Aybars Kıvrak’ın konu ile alakalı medyadaki demeçleri

1. https://www.cnnturk.com/saglik/cocuklarda-bu-yuruyus-sekline-dikkat-2122938
2. https://www.cumhuriyet.com.tr/yasam/cocugunuz-boyle-yuruyorsa-dikkat-bircok-hastaligin-habercisi-olabilir-2217094?utm_medium=KategoriSayfasi&utm_source=KategoriSayfasi
3. https://www.sokgazetesi.com.tr/cocuklarda-bu-yuruyus-sekline-dikkat

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Diğer bilgilendirme yazıları için tıklayınız.

En son güncelleme 19 Kasım 2024 Doç.Dr.Aybars Kıvrak